سزطان دهان ممکن است در هرجایی از دهان مانند لب ها، درون گونه ها، لثه ها، روی سطح زبان، سقف، کف، لوزه ها و در غدد بزاقی بروز پیدا کند. این سرطان نوعی از سرطان گردن و سر است که به روش های مشابهی درمان می شود. در سال 2016 بر اساس تحقیقاتی که در آمریکا توسط انجمن تومورشناسی بالینی انجام شد، مشخص شد که 48330 آمریکایی به سرطان دهان و یا حلق مبتلا هستند. جالب است بدانید که سرطان دهان اصولا بعد از 40 سالگی اتفاق می افتد و احتمال بروز آن در مردان دو برابر زنان است و در صورتی که به موقع تشخیص داده شود به راحتی درمان می شود.
غربالگری سرطان های دهان
غربالگری سرطان دهان به این صورت است که دندان پزشک دهان فرد را با هدف بررسی علائم پیش سرطانی و یا سرطانی معاینه می کند. هدف از انجام غربالگری این است که سرطان دهان به موقع و زود هنگام تشخیص داده شود و در صورتی که به موقع شناخته شود به خوبی درمان خواهد شد. اکثر دندان پزشکان هنگامی که شما برای چکاپ و یا کارهای دیگر به آن ها مراجعه می کنید، وضعیت سلامت دهانتان را نیز بررسی می کنند. در برخی موارد نیاز به انجام آزمایش هایی برای شناخت نواحی از دهان که دارای سلول های غیر طبیعی می باشند وجود دارد. برخی از افراد نمی دانند که برای غربالگری باید چه آمادگی هایی داشته باشند و دچار استرس می شوند، اما همانطور که گفتیم غربالگری توسط دندانپزشکان به صورت معاینات عادی انجام می شود و هیچ ترس و نگرانی ندارد.
هدف از انجام غربالگری سرطان های دهان
همانطور که گفته شد هدف از غربالگری، تشخیص سرطان دهان و ضایعات پره کنسر است در مراحل اولیه برداشتن ضایعات و سرطان دهان بسیار راحت تر است و احتمال درمان فرد بسیار بالا می باشد. برخی از عواملی که خطر ابتلا به سرطان دهان را در فرد افزایش می دهند عبارتند از:
1- مصرف بیش از اندازه و زیاد الکل.
اگر جزو آن افرادی هستید که به خوردن الکل عادت دارید به شما توصیه می کنیم تا تعادل را رعایت کنید. مصرف زیاد و بیش از حد الکل سلول های دهان شما را تحریک می کند و دهانتان را مستعد ابتلا به سرطان می کند. ما به شما توصیه می کنیم تا مصرف الکل را قطع کنید اما اگر نمی تواند پس تعادل را حتما رعایت کنید.
2- سابقه قرار گرفتن طولانی مدت فرد در زیر آفتاب که خطر سرطان لب را افزایش می دهد.
هیچ گاه لب هایتان را در معرض تابش نور شدید خورشید قرار ندهید. برای محافظت از لبتان حتما در سایه قدم بزنید. از کلاه های لبه پهن و یا لبه داری استفاده کنید که بر روی صورت شما سایه بیندازد. از برخی فرآورده های ضد آفتاب که مخصوص لب هستند استفاده کنید تا لب هایتان را پوشش دهد.
3- استعمال دخانیات مانند برگ، سیگار، تنباکو جویدنی، پیپ و… .
سعی کنید سیگار، برگ و… نکشید. در صورتی که تنباکو مصرف می کنید چه آن را دود می کنید چه می جوید سلول های دهانتان در معرض مواد شیمیایی سرطان زا قرار می گیرند که خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهند. تا جایی که ممکن است سعی کنید سمت دخانیات نروید زیرا بسیار مضر می باشند.
اشکال و انواع گوناگون سرطان دهان
همانطور که می دانید این نوع سرطان به شکل های متفاوتی در دهان فرد ظاهر می شود که برخی از آن ها عبارتند از:
1- ضایعات قرمز رنگی که در اصطلاح پاتولوژی به ضایعات اریتروپلاکیا معروف است.
2- ضایعات سفید رنگی که در اصطلاح پاتولوژی به ضایعات لوکوپلاکیایی معروف است.
3- ضایعات برجسته ای که به آن اگزوفیتیک می گویند.
4- برخی از ضایعات به صورت فرو رفته در دهان ظاهر می شود که به آن ها اندوفیتیک می گویند.
5- برخی از ضایعات نیز وجود دارند که ترکیب قرمز و سفید می باشند و به آن ها اریترولوکوپلاکیا می گویند.
انتظاراتی که از غربالگری می توان داشت
در هنگامی که فرد به منظور انجام معاینات غربالگری به دندان پزشک مراجعه می کند، دندان پزش دهان فرد را با هدف این که ضایعات و تکه های قرمز و سفید پیدا کند نگاه می کند. دندان پزشک مربوطه در هنگام غربالگری از دستکش استفاده می کند تا بافت داخل دهان را از نظر برآمدگی، فرورفتگی و هر نوع موارد غیر طبیعی بررسی و لمس کند. در غربالگری اصولا دندان پزشک با قسمت داخلی دهان فرد سرو کار دارد. در صورتی که فردی دندان مصنوعی داشته باشد برای انجام معاینه غربالگری، دندان پزشک توصیه می کند تا دندان های خود را در بیاورد و بعد شروع به معاینه بافت های زیر دندان می کند.
توصیه های دندان پزشک به افراد مبتلا به سرطان دهان
در صورتی که دندان پزشک تشخیص دهد در دهان فرد علائم سرطان دهان وجود دارد توصیه هایی می کند که این توصیه ها عبارتند از:
1- فرد بیمار باید چند هفته بعد از بررسی اولیه به دندان پزشک مراجعه کند تا بررسی شود که آیا ناحیه و بافت های غیر طبیعی وجود دارند یا نه و آیا در طول این مدت بافت های غیر طبیعی رشد و تغییر کرده اند تا نه.
2- از بافت های غیرطبیعی نمونه ای برداشته می شود برای انجام تست های آزمایشگاهی، تا مشخص شود که آیا سلول های سرطانی در بافت دهان وجود دارند یا نه.