انواع روکش دندان
روکش دندانی (که گاهی روکش سرامیکی یا لمینتهای سرامیکی دندان نامیده میشوند) پوستههای نازک ویفری و سفارشی از مواد همرنگ دندان هستند که برای پوشاندن سطح جلوی دندانها برای بهبود زیبایی ظاهر طراحی شدهاند. این پوستهها به جلوی دندانها چسبانده میشوند و رنگ، شکل، اندازه یا طول آنها قابل تغییر است. روکش دندانی ممکن است برای افرادی که میخواهند یک راهحل طولانی مدت برای نگرانیهای ظاهری مداوم داشته باشند مفید باشند، به ویژه آنهایی که به سایر درمانهای دندانی پاسخ نمیدهند، مانند سفید کردن دندانها، بریسها، یا نگهدارندهها، روکش دندانی نیز برای پنهان کردن یا اصلاح دندان شکسته شده یا آسیب دیده مثلا دندان دارای لکه، پوسیدگی، کجی و پر کردن شکاف بین دندانها استفاده میشود.
در طول فرآیند قرار دادن، دندانپزشک معمولاً مقدار کمی از مینای دندان را که پوشش نازک بیرونی محافظ دندان است، برمیدارد. به همین دلیل، هنگامی که دندانپزشک روکشها را قرار میدهد، فرصتی برای پشیمان شدن وجود ندارد و شخص دیگر نمیتواند آنها را جدا کند یا تصمیم بگیرد که از آنها استفاده نکند.
برخی از شناختهشدهترین روکشهای دندانی عبارتند از:
دو نوع اصلی روکش یا تاج دندان در صنعت دندانپزشکی موجود است که به روکش سرامیکی و رزین کامپوزیتی معروف هستند. هر دوی این مواد خود دارای طیف وسیعی از زیرمجموعههای روکشها هستند. انتخاب پروتز دندان به بودجه، سطح راحتی، وضعیت دندان و غیره بستگی دارد.
- یکی از محبوبترین انواع پروتز دندان، روکش E-max از لیتیوم دیسیلیکات شیشه-سرامیک است. این نوع از روکش دندان به دلیل زیبایی، استحکام و دوام طبیعی خود یکی از بهترین ها در این روزها هستند. در سال 2017، مطالعهای در مورد اثربخشی روکشهای E-max نشان داد که حتی پس از گذشت 10 سال، میزان بقای 83.5 درصدی دارند.
- یکی از سختترین روکش دندانی، روکشهای زیرکونیومی هستند که روشی مناسب برای رفع مشکلات دندانی مانند پوسیدگی، بریدگی و شکستگی است. ساخته شده از دی اکسید زیرکونیوم، با طول عمری حدود 15 الی 30 سال یکی از مقاومترین اشکال سرامیکهای یکپارچه هستند زیرا در ساختار آنها از مواد دیگری استفاده نشده است. اما از نظر ظاهری مات است، لذا برای بازسازی دندان در صورت پوسیدگی شدید دندان ایدهآل هستند و به طور کلی به دندان ها استحکام بالایی میدهند. همچنین گزینهای برای رفع مشکل تغییر رنگ به دلیل ظاهر مات آن است.
- روکشهای سرامیکی از رایجترین انواع تاج دندان هستند. این روکش دندانی از فلدسپات، یک شیشه سرامیک طبیعی تشکیل شدهاند. سرامیکی فلدسپاتیک مادهای بسیار نازک و شفاف است که ظاهری بسیار طبیعی به دندان میدهد. یکی دیگر از مزایای بزرگ روکشهای سرامیکی این است که انعطافپذیر هستند و به این راحتی لکه نمیشوند، براده نمیشوند یا تغییر رنگ نمیدهند. این یکی از دلایل ماندگاری طولانی (حدود 10 الی 20 سال) این تاج دندان است.
- روکشهای «no-prep»، روکشهای بدون آمادهسازی یا درمانهای یکباره هستند که به عنوان یک روش زیبایی نیاز به حداقل آمادهسازی دندان دارند. آنها پوستههای نازک و فشردهای هستند که به آرامی به دندانهای شما متصل میشوند تا سطوح قدیمی دندان را بازسازی کنند. پروتز دندان بدون آمادهسازی شامل لومینیر، ونیر دوراتین و ویوانیر میباشد. آنها برای افرادی که تاج دندان میخواهند، اما نمیخواهند روشهای تهاجمی را تجربه کنند، عالی هستند. این پروتز دندان به دلیل نازک بودن به راحتی میتوانند شکسته یا بریده شوند. همچنین، به دلیل طراحی نازک خود، ممکن است لکهها را مانند روکشهای دیگر پوشش ندهند. این تاج دندانی طول عمر کمتر و حدود 5-10 سال دارند.
- روکش دندانی کامپوزیت به عنوان روکش بسیار ارزانتر و سریعتر از روکشهای سرامیکی هستند. جزء اصلی در این تاج دندانی کامپوزیتی رزین است که یک ماده ترمیم کننده دندان و به رنگ دندان است. آنها به دلیل ضعفشان در هنگام استفاده بر روی دندانهای جلویی به جای دندانهای خلفی، میزان موفقیت بهتری دارند. در مقایسه با پروتز دندان سرامیکی، روکش دندان کامپوزیتی عمر کوتاهتری دارند (حدود 3 الی 5 سال) و بیشتر در معرض لک، خراش و شکستگی هستند.
- روکش same-day، که به به آنها روکشهای آماده نیز گفته میشود، در همان روز طراحی، تهیه و اجرا میشوند. در مقایسه با روکشهای استاندارد سرامیکی، این پروتزها در کلینیک دندانپزشکی با استفاده از دستگاه فرز خودکار با فناوری CAD/CAM ساخته میشوند.
- روکشهای موقت را میتوان در دو موقعیت قرار داد: اول، زمانی که منتظر رسیدن روکشهای دائمی خود هستید. دوم، به عنوان روکشهای clip-on. این روکشها عمدتا از جنس کامپوزیت بوده و به راحتی قابل گذاشتن و برداشتن هستند. روکشهای موقت برای افرادی مناسبتر است که میخواهند بررسی کنند که آیا استفاده از تاج دندان در طولانیمدت برایشان مناسب است یا خیر.