روکش و یا پروتز دندان یکی از راه های بسیار کارآمد برای دندان هایی است که عصب کشی شده اند. امروزه از پروتز برای اصلاح طرح لبخند و اصلاح و بازسازی نقایص داخل دندان ها، برای پر کردن فواصل خالی بین دندان ها و برطرف کردن بهم ریختگی و نازیبایی آن ها نیز استفاده می شود. از روکش و پروتز دندان زمانی استفاده می شود که دندان هایی که ترمیم شده اند استحکام کافی نداشته باشند و برای ایجاد استحکام بیشتر، از روکش دندان استفاده می کنند. این روکش ها اصولا از شکستگی دندان ها جلوگیری می کنند. گاهی برخی از افراد با از دست دادن یک یا چند دندان خود اعتماد به نفس خود را از دست می دهند و حتی جویدن غذا نیز برایشان سخت می شود، بنابراین پروتز بهترین راه است.
مزایای استفاده از پروتز و روکش دندان
1- توانایی صحبت و تکلم بدون ایراد.
2- افزایش اعتماد به نفس.
3- توانایی جویدن آسان و بدون مشکل غذا.
4- هنگامی که روکش دندان فضای بین دندان ها را پر می کند، دندان ها حرکت نمی کنند.
نحوه ساخت پروتز و روکش دندان
همانطور که پیش تر ذکر کردیم از روکش و پروتز دندان جهت حفاظت از دندان ها در برابر آسیب دیدگی و جایگزین کردن دندان های از دست رفته استفاده می شود. برای ساخت پروتز باید مراحلی طی شود که در ادامه شما را با این مراحل بیشتر آشنا خواهیم کرد.
مراحل ساخت پروتز و روکش دندان
1- جلسه مشاوره دندان پزشک و بیمار
قبل از این که پروتز و روکشی استفاده شود، دندان پزشک، دندان های فرد مراجعه کننده را به صورت دقیق بررسی می کنند. بعد از معاینه، دندان پزشک تمام روش های درمانی را برای متقاضی شرح می دهد و در نهایت بهترین گزینه را به او پیشنهاد می کند. هنگامی که فرد فقط یک دندان خود را از دست داده باشد، ممکن است دندان پزشک استفاده از ایمپلنت را توصیه کند اما در صورتی که چندین دندان در کنار یکدیگر از دست رفته باشند، دندان پزشک استفاده از پروتز ناکامل و یا بریج را پیشنهاد می کند. انتخاب این که چه روشی برای فرد بهتر است ابتدا به مشاوره دندان پزشک و بعد به عواملی مانند سلامت دهان و دندان متقاضی، هزینه درمان و انتظارات بیمار بستگی دارد. دندان پزشک تمامی گزینه ها را برای فرد شرح می دهد و در نهایت طبق عوامل تعیین کننده دیگر تصمیم نهایی گرفته می شود.
2- قالب گیری
در این روش با استفاده از یکسری تری های دندانپزشکی از دندان های مریض قالبی گرفته میشود و به لابراتوار جهت ساخت مدل گچی دندان ها فرستاده میشود.
3- ساخت و طراحی پروتز و روکش دندان
دندان پزشک قالب ساخته شده از دهان بیمار را به لابراتوار دندانی ارسال می کند. جالب است بدانید که ساخت روکش دندان، ایمپلنت، ونیر، انله، اینله و پروتز دندانی تماما در لابراتوار انجام می شود و بعد از آماده سازی به دندان پزشک ارسال می شود. بسته به نوع پروتز و روکش دندان، ممکن است حدود 2 الی 3 هفته روند ساخت این پروتز ها طول بکشد.
4- تنظیم نهایی پروتز و روکش دندان
بعد از این که پروتز دندان توسط لابراتوار ساخته شد و به دندان پزشک مربوطه ارسال شد، بیمار برای تنظیم و ارزیابی پروتز به دندان پزشک مراجعه می کند تا اگر ایرادی وجود دارد برطرف شود. دندان پزشک در این مرحله پروتز را در دهان فرد می گذارد تا از لحاظ راحتی و… بررسی شود. در صورتی که مشکل و یا تنظیمات جزئی نیاز باشد، پزشک در مطب این تنظیمات را انجام می دهد. بعد از انجام این مراحل پروتز به صورت دائمی در داخل دهان و محل مورد نظر قرار داده می شود.
انواع روکش و پروتز دندان
1- بریج دندان
بریج ساختاری است که برای دندان های از دست رفته استفاده می شود و بر روی دندان ها مجاور تثبیت می شود. هنگامی که دندان های مجاور تخریب شده باشند و نیاز به روکش داشته باشند اصولا از بریج استفاده می شود اما در صورتی که دندان های مجاور سالم باشند و یا دارای نقص جزئی باشند بهتر است ایمپلنت جایگزین دندان از دست رفته شود. گاهی برای جایگزین کردن دندان از دست رفته می توان از پروتز متحرک نیز استفاده کرد.
2- پروتز ترکیبی
پروتز ترکیبی روش است که در آن انواع مختلف پروتز با یکدیگر ترکیب می شوند. به این صورت که گاهی پروتز متحرک جایگرین برخی از دندان ها می شود و گاهی نیز از روکش برای ترمیم دندان استفاده می شود. هنگامی که جایگزین کردن تمامی دندان هایی که از دست رفته است به وسیله پروتز ثابت غیر ممکن باشد، می توان از پروتز ترکیبی استفاده کرد.
3- پروتز متحرک
این پروتز ها دارای چهارچوب فلزی می باشند. این فریم و یا چهارچوب سبب می شود تا پروتز استحکام کافی داشته باشد و اصولا جایگزینی مناسب برای دندان هایی هستند که از بین رفته اند، از این پروتز ها هنگامی که استفاده از بریج و یا ایمپلنت غیر ممکن است استفاده می شود. توجه داشته باشید که خارج کردن پروتز های متحرک در هنگام شب ضرورتی ندارد.
4- پروتز کامل دندان
این پروتز ها از نوع پروتز های متحرک هستند که دارای جنس رزین اکریلیک می باشند. از این پروتز ها زمانی استفاده می شود که تمام و یا بیشتر دندان ها از دست رفته باشند.
5- لمینت پرسلنی
در صورتی که دندان های فرد دارای رنگ نامناسبی باشند و استفاده از بلیچینگ نیز هیچ تاثیری بر روی رنگ دندان ها نداشته باشد از ونیر استفاده می شود. ونیر از جنس سرامیک پرسلن است که اصولا دندان پزشک ها از آن برای دندان های جلو استفاده می کنند. این گزینه بیشتر برای افرادی مناسب است که بد رنگی دندان هایشان باعث کاهش اعتماد به نفس آن ها شده است. از این روش اصولا برای دندان هایی که درمان ریشه بر روی آن ها انجام نشده است نیز استفاده می شود.