دندان عقل چیست؟
دندان عقل آخرین دندان دائمی است که در سن ۱۷ الی ۲۴ سالگی در دهان افراد رشد می کند، فرایند رویش دندان عقل ممکن است کمی دردناک باشد و با فشار به سایر دندان ها مشکلاتی را ایجاد کند.
حال شاید برای شما سوال پیش آید که آیا دندان عقل باید کشیده شود؟ در جواب این سوال باید بگوییم که در واقع دندان عقل برای انسان های اولیه که از ریشه گیاهان و مواد خام سخت به عنوان خوراک استفاده می کردند کاربرد داشته است.
اما امروزه به دلیل تغییر شرایط زندگی بشر فک انسان به مرور کوچک تر شده و فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود ندارد، به همین دلیل در اکثر افراد دندان عقل به صورت نهفته باقی می ماند و علاوه بر درد های مکرر باعث عفونت و پوسیدگی دندان های مجاور نیز می شود، از این رو امروزه دندانپزشکان توصیه می کنند دندان عقل کشیده شود.
در حقیقت دندان عقل دارای انواع مختلفی است و دندانپزشک هر یک از انواع آن را به شکل متفاوتی جراحی می کند، در ادامه انواع دندان عقل را به شما معرفی خواهیم کرد تا با اطلاع بیشتری برای جراحی دندان عقل به دندانپزشک مراجعه کنید.
- دندان عقل معمولی: دندان عقل معمولی اگر چه ممکن است فرایند رویش آن کمی دردناک باشد اما به صورت کاملا طبیعی از درون لثه خارج می شود و در جای خود قرار می گیرد.
- دندان عقل نهفته: برخی دندان های عقل ممکن است هیچ گاه از درون لثه خارج نشوند و در عین حال درد های ناراحت کننده ای داشته باشند، برخی دندان های عقل نهفته نیز به دلیل کمبود فضا به صورت زاویه دار خارج می شوند.
- دندان عقل نهفته افقی: این نوع از دندان های عقل نیز به دلیل کوچک بودن فک نمی توانند خارج شوند، به همین دلیل فشار های زیادی را به دندان های مجاور وارد می کنند حتی ممکن است باعث پوسیدگی آن ها نیز بشوند.
دندان عقل نهفته زاویه دار: برخی از دندان های عقل با فشار و درد زیاد با ناهنجاری خاصی از لثه خارج می شوند و به دلیل شکل متفاوت ممکن است باعث مشکل در صحبت کردن و باز و بسته کردن دهان شود.
علائم وجود مشکل در دندان عقل
از سنین ۱۷ به بعد ریشه های دندان عقل شروع به رشد می کنند و در استخوان فک محکم می شوند. تاج دندان عقل به سمت بالا حرکت می کند و در قسمت نهایی دهان نمایان می شود، اگر فضا به صورت مناسب وجود نداشته باشد باعث بروز مشکلات در دندان عقل خواهد شد.
به طور معمول دندان عقل نهفته هیچ گونه علائم ظاهری ندارد به همین دلیل در ظاهر متوجه وجود آن نخواهید شد، اما با احساس درد در ناحیه آخر دهان می توانید از وجود آن اطلاع پیدا کنید.
همانطور که در قبل به آن اشاره شد وجود دندان عقل ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود و به سایر دندان ها نیز آسیب وارد کند، شما با توجه به علائم آن می توانید بلافاصله برای جراحی دندان عقل اقدام کنید و از بروز مشکلات آن پیشگیری نمایید.
مشکلات و نشانه های دندان عقل شامل: (بوی بد دهان، درد در ناحیه فک، متورم شدن لثه، خونریزی لثه، طعم ناخوشایند دهان، وجود مشکل در هنگام باز و بسته کردن دهان و…) می شود.
یکی دیگر از عوارض فشار وارده بر دندان عقل بروز عفونت و درد در گوش است، و همچنین وجود دندان عقل احتمال آسیب رسیدن به دیگر دندان های دهان را افزایش می دهد.
با توجه به عوارض دندان عقل که به صورت مختصر هر یک را برای شما بیان کردیم در صورت مشاهده آن ها توصیه می کنیم هر چه سریع تر برای کشیدن دندان عقل به دندانپزشک مراجعه کنید.
دندانپزشک می تواند توسط رادیو گرافی از شکل رشد دندان عقل اطلاع پیدا کند و با توجه به نوع آن برای خارج کردن آن از دهان با روش های جراحی و کشیدن، دندان عقل را از دهان خارج کند.
جراحی دندان عقل چگونه است؟
به خوبی می دانید که اگر دندان عقل به صورت طبیعی رشد نکند و به طور کامل از لثه بیرون نیاید نیاز به جراحی دندان عقل پیدا می کند.
همچنین با توجه به اینکه دندان عقل در کنج دهان قرار دارد و دسترسی به آن و رعایت بهداشت آن سخت و دشوار است اغلب موجب پوسیدگی دندان عقل و آسیب رسیدن به دیگر دندان ها می شود؛ به همین دلیل باید آن را جراحی کرد، تا از هزار و یک مشکل دیگر پیشگیری شود.
بهترین زمان برای جراحی دندان عقل در سن ۱۷ و ۱۸ سالگی است که در این زمان هنوز به طور کامل ریشه دندان رشد نکرده است، و جراحی آن باعث آسیب رسیدن به دیگر دندان ها نمی شود.
در اکثر مواقع جراحی دندان عقل با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود، اما گاهی ممکن است با توجه به شرایط بیمار و نیاز به بخیه زدن محل جراحی شده از بیهوشی در هنگام عمل جراحی استفاده شود تا بیمار کمترین میزان درد را محتمل شود.
بهتر است بدانید که جراحی دندان عقل با هر روشی که انجام بگیرد دوران نقاهت بسیار کوتاه خواهد داشت، و بیمار می تواند در کمترین زمان پس از جراحی به فعالیت های روزمره خود برگردد.
در ادامه آشنایی بیشتر شما مراحل جراحی دندان عقل را به طور کامل شرح خواهیم داد:
- در مرحله اول دندانپزشک برای بررسی ریشه دندان عقل و فضای اطراف آن عکس رادیوگرافی از قسمت دهان می گیرد و آن را به طور دقیق مورد بررسی و معاینه قرار خواهد داد.
- سپس برای جراحی دندان عقل از بی حسی موضعی استفاده می کند تا فرایند جراحی بدون هیچ گونه دردی سپری شود.
- در مرحله بعدی بافت لثه با استفاده از ابزار های مخصوص کنار زده می شود تا دندان عقل به خوبی دیده شود، سپس دندانپزشک شروع به شکستن دندان خواهد کرد، بهتر است بدانید که تمام این پروسه هیچ گونه دردی نخواهد داشت.
- در نهایت دندان عقل به صورت کامل از دهان خارج می شود، و دندانپزشک بافت لثه را به حالت اولیه خود بر می گرداند و آن را بخیه می زند.
نکاتی که قبل کشیدن دندان عقل باید بدانید
به طور کلی دندان عقل تا زمانی که دچار مشکل نشود علائمی از خود نشان نمی دهد، اما هوشمندانه ترین کار این است که در سنین ۱۶ تا ۱۸ سالگی به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید و با گرفتن عکس رادیوگرافی از وضعیت دندان عقل خود اطلاع پیدا کنید و سپس قبل از به مشکل خوردن برای کشیدن آن اقدام کنید.
به طور معمول کشیدن دندان عقل به صورت سرپایی انجام می شود، و بلافاصله پس از کشیدن دندان می توانید به خانه بر گردید، پس جای هیچ گونه نگرانی وجود نخواهد داشت.
اما قبل از کشیدن دندان عقل نکاتی را باید بدانید تا با آمادگی بیشتری به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید، با توجه به این موارد از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری خواهید کرد.
- بهتر است که برای کشیدن دندان عقل از قبل با کسی هماهنگ کنید و به همراه او به کلینیک مراجعه کنید تا در صورت وجود مشکل و بروز درد های ناراحت کننده شما را به خانه مشایعت کند.
- سعی کنید قبل از کشیدن دندان عقل خود ماده مقوی و انرژی زا مصرف کنید تا در حین جراحی و یا کشیدن دندان دچار افت فشار و بی حالی نشوید.
- می توانید قبل از مراجعه به مطب و یا کلینیک دندانپزشکی برای کاهش درد ها از دارو های تسکین دهنده استفاده کنید.
مراقبت های پس از کشیدن دندان عقل
قاعدتا پس از کشیدن دندان عقل برای جلوگیری از خونریزی و یا بروز عفونت ها لازم است که مراقبت های لازمه را انجام دهید تا با مشکل خاصی مواجه نشوید، در ادامه این مطلب مراقبت های لازمه پس از کشیدن دندان عقل را برای شما توضیح خواهیم داد.
- بهتر است بدانید که خونریزی های مختصری پس از کشیدن دندان عقل به دلیل تغییر در بافت لثه در قسمت جراحی شده وجود خواهد داشت، شما باید از گاز پانسمان بر روی محل جراحی شده استفاده کنید و تا حدود ۴ ساعت آن را درون دهان خود نگهدارید تا خونریزی متوقف شود.
- پس از این مدت به آرامی گاز پانسمان را از دهان خود خارج کنید و آن محل را با آب سرد بشویید تا به خوبی تمیز شود، لازم به ذکر است که باید تا ۲۴ ساعت اول پس از کشیدن دندان از خوردن غذاهای سفت و صحبت کردن زیاد خودداری کنید تا محل جراحی شده شروع به خونریزی نکند.
- اگر پس از کشیدن دندان شاهد تورم در آن قسمت بودید می توانید با استفاده از کمپرس یخ تورمات را کاهش دهید، و همچنین درد های ناراحت کننده آن را از بین ببرید.
- توصیه می شود پس از جراحی از مصرف غذاهای به شدت داغ و یا سرد خودداری کنید، سعی کنید از غذاهای نرم و ولرم مثل سوپ سرد شده استفاده کنید تا علاوه بر تقویت بدن خود به محل جراحی شده فشار وارد نکنید.
- تا ۲۴ ساعت اول از مسواک زدن خودداری کنید تا بافت لثه تحریک نشود.
- در صورتی که خونریزی مجددا شروع شد حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
- از استعمال سیگار و قلیان تا یک هفته بپرهیزید، زیرا دود ناشی از این عناصر باعث عفونت و خونریزی لثه می شود.